لێهاتووی پسپۆڕانی نەشتەرگەری لەگەڵ هەڵكشانی تەمەن زیاتر دەبێت ‌

هۆکار و نیشانەکانی تووشبوون بە نەخۆشی سالاسیمیا ‌

سودی توێكڵی سێو بۆ دابەزاندنی كێشی لەش ‌

وەرزشكردن بەتەمەنەكان لە لەبیرچوونەوەی وشە دەپارێزێت ‌

چاو...یەكێك لە گرنگترین و هەستیارترین ئەندامەكانی لەش ‌

له‌ جیهاندا ساڵانه‌ 346 كه‌س به‌هۆی‌ نه‌خۆشی ره‌بۆوه‌ ده‌مرن ‌

وەرزش ڕێ لە بەرزبونەوەی فشاری خوێن دەگرێت ‌

ڕۆژی جیهانی سەلامەتی و تەندروستی لە شوێنی كار ‌

هەفتەی هەڵمەتی كوتانی جیهانی دەستیپێكرد ‌

جومگەكانی شەویلگە....یەكێك لە هەستیارترین جومگەكانی مرۆڤ ‌

کیسی ئاوی جگەر( Hydatid Cyst of Liver) ‌

كۆنتڕۆڵكردنی خەرجی و داواكاریی منداڵ ‌

ڕێنماییە تەندروستییەكان بۆ خانمانی دووگیان ‌

زانیارییەکان لەبارەی ڕۆژی جیهانی تەندروستی ‌

توێژینەوەیەک: كێشانی نێرگەلە مەترسیدارترە لە جگەرە ‌

سودەکانی خواردنی گژوگیا بەهارییەكان بۆ تەندروستی بۆ لەش ‌

ئه‌مریكا: بڵابو‌ونه‌وه‌ی‌ جۆره‌ به‌كتریایه‌كی‌ مه‌ترسیدار ‌

مەترسییەکی بەرزبوونەوەی فشاری خوێن بۆ ژنانی دووگیان ئاشکرا دەبێت ‌

سود و زیانەکانی روەکی كەتان ‌

یۆگا.....وەرزشی ڕۆح و عەقڵ و جەستە ‌

نەخۆشی ئۆتیزم و هۆکارەکانی ‌

خانمانی دووگیان شێوەی كۆرپەكەیان لەڕێی پرێنتی سێ ڕەهەندیەوە دەبینن ‌

دروستكردنی خانەكانی پەیوەندیدار بە بیر لەتەمەنی 13 ساڵیدا ڕادەگیرێت ‌

كاریگەری بەكارهێنانی مۆبایل و ئامێرە تەكنەلۆژیاكان لەسەر جەستە ‌

پرۆتینێک رێگری لە زیادبوونی خانەکانی شێرپەنجەی جگەر دەکات ‌

 

هۆکاری سەرەکی تووشبون بە شێرپەنجە ئاشكرادەکرێت ‌

قەڵەوی ئەم هەستەت ناهێڵێت ‌

توێژینه‌وه‌یه‌ك په‌یوه‌ندی نێوان ته‌وقه‌كردن و نه‌خۆشیه‌كانی دڵ ده‌ستنیشانده‌كات ‌

خەمۆكی ئەگەری مردنی توشبووانی نەخۆشی ئایدز زیاددەكات ‌

جیاوازی ژەمی بەیانی لەنێوان گەلانی جیهاندا ‌

پەیوەندی باوێشك بە نەخۆشی زەهایمەرەوە ئاشكرا دەبێت ‌

چین: دروستكردنی دڵی ئاسمانی ‌

 

مەترسییەکی نوێی جگەرە کێشان ئاشكرادەبێت ‌

تەماشاکردنی تەلەفزیۆن مەترسی توشبوونی پیاوان بە شێرپەنجە زیاد دەکات ‌

توێژینەوەیەک چارەسەری برسێتی لە جیهاندا ئاشكرا دەکات ‌

چەند سودێکی توێکڵی لیمۆ ‌

پسپۆڕان لە بڵاوبوونەوەی ئەنفلۆنزایەکی مەترسیدار هۆشداریدەدەن ‌

بۆچی ژنان زیاتر تووشی نەخۆشییەکانی دڵ دەبن وەک لە پیاوان ‌

په‌یوه‌ندی خه‌و و توانای مێشك له‌ توێژینه‌وه‌یه‌كدا ‌

شاندێکی وەزارەتی تەندروستی عێراق سەردانی سلێمانی کرد ‌

زانیارییەکان لەبارەی تووشبونی پیاوان بە نەخۆشی شێرپەنجەی مەمک ‌

چەند رێنماییەک بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ پرخە ‌

زیانەکانی بەپێوە کارکردنی فەرمانبەر ‌

مەترسییەکی گەورەی خواردنەوە گازییەکان ئاشکرادەبێت ‌

چەندین رێنمایی بۆ کەمبوونەوەی رێژەی شەکر لەخوێندا ‌

سپێناخ تواناکانی مێشک زیاتر دەکات ‌

خواردنه‌وه‌ کحولیه‌كان مەترسیدارە یاخود مادە هۆشبەرەکان ‌

بەکارهێنانی زەیتی گویزی هندی بۆ پاککردنەوەی ددانەکان ‌

مەترسییەکانی جگەرەی ئەلكترۆنی ‌

ئەو یاریانەی زیانیان بۆ منداڵان هەیە ‌

عێراق كۆنترۆڵكردنی پەتای ئەنفلۆنزای باڵندەی راگەیاند ‌

كەمی مادەی یۆد ئەگەری دووگیان بوون کەمدەکاتەوە ‌

خواردنی تەندروست ڕێگری دەكات لە قەڵەوبونی بۆ ماوەیی ‌

قەڵەوی كاریگەری خراپی لەسەر تەندروستی منداڵ هەیە ‌

زیانێكی دیكەی خواردنی خێرا بۆ لەشی مرۆڤ ئاشكرا دەكرێت ‌

ئەمریكا پلان بۆ نەهێشتنی ئالودەبوون بە جگەرە كێشان دادەنێت ‌

سیستمێكی خۆراكی پڕ پرۆتین یارمەتی دابەزاندنی كێش دەدات ‌

میوە سورەكان ئەگەری توشبوون بە شێرپەنجەی مەمك كەمدەكەنەوە ‌

هۆكارەكانی دروستبوونی ئازاری شان ‌

چەند خۆراكێك بۆ گەڕاندنەوەی هێز و جۆش بۆ مرۆڤ ‌

پەیوەندی نێوان ڤیتامین و كێشە تەندروستییەكانی جگەر ‌

جەرجیر وزە بە لەش دەبەخشێت ‌

كاریگەری جۆری خۆراك بۆ دابەزاندنی ڕێژەی كۆلیسترۆڵ ‌

زیانەکانی یارییە ئەلەكترۆنییەكان بۆ هەستی بینین ‌

كاریگەری جۆری خۆراك بۆ دابەزاندنی ڕێژەی كۆلیستڕۆڵ ‌

سودی فستق بۆ دابەزینی ڕێژەی شەكری خوێن ‌

سودی خواردنی‌ ماسی‌ بۆ گەشەی‌ كۆرپەلە ‌

مەترسی بەرزبوونەوەی ڕێژەی شەكر بۆ توشبوون بە شێرپەنجە ‌

هاوسەرگیری ئەگەری توشبوون بە خەڵەفان كەمدەكاتەوە ‌

به‌ڕێوبه‌ری‌ ته‌ندروستی‌: پێویسته‌ هاوڵاتییان به‌ وریاییه‌وه‌ ده‌رمانی‌ له‌ناوبردنی‌ مێروو به‌كاربهێنن ‌

 

هەنار هەستی برسێتی كەمدەكاتەوە ‌

هەرمێ كرداری هەرس خێرا دەكات ‌

ته‌ندروستی‌ جیهانی‌: ژماره‌ی‌ توشبوان به‌ ئایدز له‌ جیهاندا گه‌یشتوه‌ته‌ 37 ملیۆن كه‌س ‌

 

جۆری خوێن ئەگەری توشبوون بە نەخۆشی زەهایمەر زیاتر دەکات ‌

سودەکانی ڕۆشتن بە پێی پەتی بۆ تەندروستی لەش ‌

مەترسییەکانی ئالوودەبوون بە جگەرەكێشان ‌

 

سودی زەیتی كەتان بۆ دڵ ‌

تەماتە دژی شێرپەنجەی پرۆستاتە ‌

زیانی قاوە بۆ ژنانی دووگیان ‌

نەشتەرگەری گواستنەوەی سەر لەكەسێكەوە بۆ كەسێكی تر ئەنجامدرا ‌

وەرزش خانە شێرپەنجەییەكان لەناودەبات ‌

توێكڵی مۆز ڕێژەی كۆلیسترۆڵ دادەبەزێنێت ‌

شاڵی قاپ شتن سەرچاوەیەكی مەترسیدارە بۆ كۆبوونەوەی بەكتریا ‌

 

خواست لەسەر نەشتەرگەری جوانكار زیادیكردوە ‌

 

سودی خواردنی هێلكە بۆ خوێندكاران ‌

مەترسی چەوری بۆ توشبوون بە شێرپەنجەی سییەكان ‌

قۆناغەكانی دروستكردنی دۆشاوی تەماتە ‌

 

وەرزش سودی بۆ توشبووانی هەناسە توندی درێژخایەن هەیە ‌

ئەم خۆراکانە دەبنە هۆی هەستکردن بەخۆشی و ئارامی ‌

زەردەچەوە خانەكانی مێشك نوێدەكاتەوە ‌

سلێمانی‌: پێشانگای‌ گیاده‌رمانی‌ و به‌رهه‌مه‌ سروشتییه‌كان كرایه‌وه‌ ‌

 

لەم وەرزەدا ژمارەی توشبووان بە پەتا وەرزییەكان زیاد دەبن ‌

روەكخۆرەكان كێن ؟ ‌

 

سودەكانی شەربەتی گێزەر ‌

نەخۆش زیاتر پێویستیان بە پشوە وەك لە چارەسەر بە دەرمان ‌

نیشانەكانی هەوكردنی خوێن لای منداڵان ‌

بەرزی فشاری خوێن چاو توشی گلۆكۆما دەكات ‌

پڕۆتینێكی نوێ بۆ ڕێگریكردن لە گەشەی ڤایرۆسەكان دەدۆزرێتەوە ‌

سودی خواردنەوەی چا بۆ دڵ ‌

بیبەری تون دژی شێرپەنجەی پرۆستاتە ‌