چەند ساڵێك لەمەوبەر گفتوگۆیەک هاتبوە کایەوە سەبارەت بە سیستمی حوکمڕانی هەرێم بەوەی ئایا ئەم جۆرە سیستمە دیموکراتیە یان دیکتاتۆریە. ئەم حیوارە چەند ناوەندێکی جیاجیای گرتبۆوە، یەکێک لەو کەسانەی کە ئەم بابەتەی بەلاوە گرنگ بو خەریکی دیراسەیەک بو سەبارەت بەو بابەتە، خوێندنەوەکەشی لەسەر ئەوە دەوەستا کە ئەم سیستمە سیستمێکی دوانەیە لەنێوان دیموکراسیەت و دیکتاتۆریەتدا، لەنێوان هەردوکیان دا چەقی بەستوە نە ئەمیانە نە ئەویان، سیستمێکی بەهێزە بەڵام سیستمێکی نەزۆکەو لە ئێستاشدا نازانم بەرەو کامیان هەنگاو دەنێت. لەمیانەی ئەو حیوارەدا منیش ڕام وابوو کە هەرێم بەرەو جۆرە سیستمێکی داخراو و ستەمکار دەڕوات و هۆکارەکەشیم دەگەڕاندەوە بۆ ڕێککەوتنی ستراتیژی نێوان یەکێتی و پارتی، لەناو کرۆکی ڕێککەوتنەکەشدا چۆنیەتی تێڕوانین و مامەڵەی پارتی بۆ ڕێککەوتن نامەکە.. چونکە پارتی ئەم ڕێککەوتنەی بە ستراتیژی نەهێشتبۆوە بەڵکو کردبویە  استغلالی ستراتیژی. ڕوداوەکانی ساڵی پار بە ئێستاشەوە. لە زۆر رووەوە ئەمەی سەلماندو وای لێکردم بەدوای ئەم بابەتەدا بچم بەڵام بە شێوەیەکی بەراوردکارانە لە نێوان سێ بواردا، ڕوداو و مامەڵەو هەڵسوکەوتەکان لە هەرێم، توێژینەوە و لێکۆڵینەوەکان، نمونەکانی ئەم جۆرە سیستمانە.

گەر باس لە دیموکراسیەکەی هەرێم بکەین، دەبیت هەڵوێستەیەک بکەین، چونکە دیموکراتیەت هەر بونی هەڵبژاردن و پەرلەمان و کەمێک ئازادی نیە بەوەی حوکمڕانی ئەم هەرێمە تێی گەیشتون، جۆن ڕۆڵز لە کتێبەکەیدا بە ناوی (دادپەروەری وەک ڕەوایەتی) بەوردی ئاماژەی بەم بابەتە داوە بە بونی زۆر نمونەی لەم جۆرە سیستەمانەدا، ڕۆڵز، وادەیبینێت کە بونی هەڵبژاردن و پەرلەمان و فرەییش لەق دەبێت گەر (فرەییەکی ماقول)ئەمانە نەپارێزی. لەهەرێمدا جگە لەوەی فرەیی ماقول بونی نیە هیچ یەکێ لە سیفەتە کۆمەڵایەتیەکانی ئەم ماقوڵیەتەش بونی نیە لە لەیەکتر قبوڵ کردن، لەیەکتر بوردن، بیرنەکردنەوە لەسڕینەوەی یەکتر ئەمە جگە لەوەی کە پەرلەمان نەماوە، یاسا ژێرپێ خراوە شەفافیەت لە کایەی نەبواندایە و عەدالەت بۆتە بەشێک لە مێژوو هاوڵاتی بونیش تۆزی لێنیشتوە. سەرباری ئەمانەش هەموو دەزانین چ هەڵبژاردنێک ئەنجام دەدەین لە سایەی نەبونی تۆماری دەنگ دەرانی بێ گەرد. نەبونی ئاماری گشتی بونی ناوی دوبارەی مردو و کۆچکردو تۆماری دەنگدەران لەنێوان هەرێم و ناوچە دابڕێنراوەکان دەنگدەرانی مەدەنی و هێزە چەکدارەکان...هتد هەموو ئەم ڕاستیانە کۆبکەرەوە بەدوا هەڵوێستی پارتی دیموکراتی کوردستان  بەراوردی بکەن کە چۆن مامەڵە لەگەڵ پەرلەمان و حکومەت دا دەکات ( کە پارتی پێێوایە خاوەنداریەتی پەرلەمان و حکومەت دەگەڕێتەوە بۆ خۆی). ئەمە دیموکراتیەتەکەی هەرێمە!

هانا ئارێنت لە کتێبەکەیدا بەناوی بنەماکانی تۆتالیتاریزم لە دەروازەکەیدا دەڵێت:
لەسەرەتادا کەوتمە لێکۆڵینەوە نەم دەتوانی دەسەڵاتەکەی مۆسۆلۆنی و ماوتسیتۆنگ وەکو هەردوو دەسەڵاتی تۆتالیتاری هیتلەر و ستالین بچوێنم. بەڵکو هەندێ خاڵی هاوبەش و لەیەکچویان هەبوو چونکە بنەماکانی گشتگیری بەتەواوەتی لەو دوو سیستمەدا نەبوو.

بەپێی ئەو پەرەگرافەی هانا ئارێنت و هەردوو ئەو دوو دەسەڵاتەی مۆسۆلۆنی و ماوتسیتۆنگ و سوڵتانیەتەکەی عوسمانیەکان بەسیاسەتی ئێستای ئۆردۆغانیشەوە و سعودیزمیەکەی مەملەکەت و سوڵتانیزمەکەی (کاک ئاراس فەتاح و کاک مەریوان قانع )و بە دنیابینینەکەی ئێستای پارتیەوە بیت هەندێ خاڵی هاوبەش و لەیەک چویان هەیە کە بەشێکی لەبەرچاو و سیفەت و مامەڵەی هاوبەش گشتگیریانەیە. بەڵام هیچیان ناچێتە دەسەڵاتی ڕەهای تۆتالیتاریزمەوە. ئالێرەوە ئەو لێکۆڵینەوە بەراوردکارانە دەخەمەڕوو بۆ بەرچاوڕونی زیاترمان لەسەر ئاستی مامەڵەو ڕووداوەکان، لێکۆڵینەوە توێژینەوەکان، با لەو وەسوەسەیەوە دەست پێ بکەین  کە هانا ئارێنت ئاماژەی پێ دەکات:

(ئەو وەسوەسەیە دەبینیتەوە کەوەک فۆرمێکی تازەی ستەمگەری گوزارشت لە تۆتالیتاریزم بکەین واتە ڕژێمێکی بێ یاسا کە تاکە کەسێک دەسەڵات قۆرخ دەکات "لاپەڕە ٣٩٣").

ئەو وەسوەسەیەی کە پارتی دەیکات وەک فۆرمێک کە  لە وەسوەسەش دەرچوە بەڵکو چۆتە بواری هەوڵدان بە هەموو توانایەکەوە بۆ مانەوەی کاک مەسعود وەک سەرۆکی هەرێم بەهەموو دەسەڵاتەکانیەوە و لە سیستەمێکدا کە یاسا بونی نەماوە، پەرلەمان پەک خراوە کەس نیە لە حکومەت بپرسێتەوە هەتا کارگەیشتۆتە ئەوەی کە ( ئەنجومەنی شورا ) بڕیار لەسەر مانەوەی سەرۆکی هەرێم دەدات لە شوێنی خۆی، کە ئەم ئەنجومەنە نەک لە سەرۆکایەتی هەرێم و پەرلەمان و حکومەت گەورەترنیە، بەڵکو لە وەزارەتەکەی خۆشیدا وەکو دامەزراوەیەک وایە ئەمە لە کاتێکدا کە نە دەستورمان هەیە نە دادگای دەستوری کەچی بڕیار لە چارەنوسی بەرزترین و گەورەترین دەسەڵات دەدات لە هەرێم دا کە،  (شوان صابر دادوەرو لێکۆڵەر لە ئەنجومەنی دادوەری هەرێم لەسەر پەیجی تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیسبوک ڕەخنەی لە ئەنجومەنی باڵی دادوەری گرت بەوەی بێلایەن نی یەو دادگاکانی هەرێمی کوردستان سەربەخۆنین. واتە دەسەڵاتی دادوەری بۆتە پاشکۆی دنیا بینییەکی تایبەت و ئایدۆلۆژیایەکی داخراو، ئەمە لەکاتێکدا دێت لە زاری کاک مەسعود و سەرۆکی حکومەتیشەوە دان بەبونی بۆشاییەکی یاسایی دەنرێت کە لەو پۆستەدا هەیە ( کۆمەڵگای بە سیاسی کراوی هەرێمی... کاوە حسن).

ئەوەش ڕاستە کە تۆتالیتاریزم هەموو یاسا دانراوەکان پشتگوێ دەخات تەنانەت خودی ئەو یاسایەش کە خودی خۆی دایناوە و بێ بایەخی دەکات "هانا ئارێنت لاپەڕە ٣٩٤".

با ئەم پەرەگرافە لەگەڵ یاسای سەرۆکایەتی هەرێم بەراورد بکەین هەردوو ئەو یاسایەی کە پارتی خۆی سەرقاڵی داڕشتنی بوو لە هەردوو یاسای ژمارە (١)ی ساڵی (٢٠٠٥) و ژمارە (١٩) ی ساڵی(٢٠١٣) بەڵام ئێستا کار بەهیچیان ناکات هەتا بەو یاسایەی کە خۆشی دایناوە ئەمە ئەو بنەما گشتگیریەیە کە پارتی سیاسەت و دنیا بینی خۆی لەسەر دادەڕێژێت. بەپێی قسەو ڕونکردنەوەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان لە زاری یەکێ لە سەرکردە دیارەکانیەوە ئەوەی پارتی شەرعیەتی بە هەڵوێست و مامەڵەو هەنگاوەکان دەدات یاسای سروشتی یە و یاسا دانراوەکان خۆشیان بەیاسای بێ بنەماو بێ بایەخ تەماشادەکەن و هەڵوێستەکانیان سروشت بۆی دیاری کردون نەک یاسا دانراوەکان،  بۆ تەرجومەکردنی ئەم قسانەی پارتی  هانا ئارێنت دەڵێ "بەهەند وەرنەگرتنی یاسا دانراوەکان لەلایەن تۆتالیتارەکانەوە لەسەر پایەی ڕەوایەتی باڵا خۆی ڕاگرتوە، وەک ئەوەی چۆن سروشت لەسەرچاوە مێژووی و سروشتیەکان وەریدەگرێت بەو شێوەیەش دەتوانێت سەرپێچی، لەڕەچاوکردنی یاسا سوک  و ڕیسواکاندا "لاپەڕە ٣٩٤" بکات.

 ئەوەی پارتی دەیکات ڕەوایەتی ڕەها لەم قسانەوە وەردەگرێت، بۆیە چیتر قسەی تر هەڵناگرێت کە بیکەین. بۆ دڵنیایی زیاتر هەمان بانگەشەی ترسناکی ڕژێمی تۆتالیتاری بەڕوکەش یەکلادەکاتەوە دور لە نایاسایی بون بەرەو سەرچاوەکانی دەسەڵات ڕێگە دەگرێتەبەر بە جۆرێک یاسا دانراوەکانیش دوا شەرعیەتیان لەوێوە چنگدەکەوێت "هانا ئانرێت لاپەڕە ٣٩٤".

 پارتی یاسای سروشتی کردۆتە بنچینەیەکی ڕەها بۆ یاسادانراوەکانی خۆیان، بۆیە هەریاسایەک لەگەڵ یاسا سروشتیەکەی ئەوان نەیەتەوە حەقی ڕەهای خۆیانە پێشێلی بکەن و کاری پێ نەکەن، سەبارەت بە سەرچاوەکانی دەسەڵاتیش هەرچی سەرچاوەی دەسەڵاتە لە هەرێمدا لای ئەوانەو وای کردوە کە لای خۆی بێت، سەرۆکی هەرێم و سەرۆکی حکومەت، پەیوەندییەکان و نەوت، پ.م و هێزەکانی ناوخۆ، ئاژانس و ئاسایش و..هتد هیچی بۆ بەناو شەریکەکان نەهێشتۆتەوە. بەمە توانیویەتی یاسای سروشتی بخاتە سەروو هەموو یاساکانەوە، ئەمە قسەی پارتی خۆیانە نەک کەس و لایەنێکی تر!. بۆ تەواو کردنی ئەم هاوکێشەیە لە مامەڵەو ئاراستەکان لە بۆچون و تێڕوانینەکان گشتگیریانە ئاوا بۆخۆیان دەڕوانن و ئاواش بۆ خەڵک.
 
هانا ئارێنت دەڵێت هەرچەندە ڕژێمی تۆتالیتاریزم ڕژێمێکی هەڕەمەکی نیە لە هەموو ڕژێمەکان پێش خۆی ملکەچی هێزە بان مرۆیی و مێژویی و سروشتیەکان دەبێت دەسەڵاتیش بۆ بەرژەوەندی تاکە کەس بەکار ناهێنێت کەچی ئامادەیە قوربانی بە بەرژەوەندیە ژیانییە ڕاستەوخۆکانی تاک بەتاکی ووڵات بدات لەپێناو هێنانەدی ئەوەی خۆی بەیاسایی مێژویی و سروشتی ناوزەندی دەکات "لاپەڕە ٣٩٤". پارتی بۆئەوەی کە دەیەوێت بچێتەسەر هەموو شتێک دەکات لەژێڕ چەتری یاسای سروشتی چونکە ئەو یاسایە لای ئەوان شەرعیەتی هەیە و جارجارەش شەرعیەت بەو هەنگاوانەیانەوە دەبەخشێت بۆ ئەوەش هیچ هەڵوێستێکیان بەرامبەر بەکەس و هیچ لایەنێک جیگای هەڵە نیە . هەر بەمەشەوە نەوەستاون بەڵکو تەجاوەزی ئەو پەرەگرافەی هانا ئارنێتیشیان کردوە بەوەی هەمووشتێک لە پێناو مانەوەی سەرۆک دا. شەرعیەتی تۆتالیتاریزم کە بەرەنگاری هەموو جۆرە یاسایەکی دانراودەبێتەوە لەڕێگەی حوکمێکی ڕاستەوخۆ و بانگەشەی دەستەبەرکردنی دادوەری لەسەر ڕوی زەوی داوە یاسای سروشتی پیادە دەکات بەبێ ئەوەی هیچ کامیان سەبارەت بەهەڵسوکەوتی تاک بۆ پێوەری چاکەو خراپە وەربگرێت "هانا ئارێنت لاپەڕە ٣٩٥".

لە هەرێمیشدا بە هەمان پرینسیپ ئەوانەی گشتگیرانە حوکم دەکەن لەژێر پاساوی شەرعیەتی یاساکەی خۆیان دا هەموو یاسادانراوەکانی خۆشیان پشتگوێ دەخەن و خۆشیان دان بەبونی هەڵەکەشدا دەنێن، بەڵام پاساوەکەیان لەنێوان بژاردەی  خراپ و خراپتردا دیاری دەکەن. ئەو بژاردەیەش گوێ نەدان بە بەرژەوەندی تاک یان خراپی تاک ئەگەر لەژێر سایەی یاساکەی خۆیان یان یاسا دانراوەکان یان هەڵوێستەکانیان دا بێت بە پێوەرترین بڕیاری دادەنێن.

لە درێژەی هەمان بابەتدا دەسەڵات هەڕەمەکیانە کە بە یاساوە دەربەست نەبێت و بەبێ بەرژەوەندی ستەمگەر لە دژی بەرژەوەندی فەرمانبەران کار بکات لەسەر پایەی ترسی خەڵکی لە فەرمانڕەوا و ترسی فەرمانڕەوا لە خەڵکی ڕاوەستاوە، لە نەریتی سیاسی ئێمەدا ئەم ترسە دوو لایەنە سیمایی سەرەکی حکومەتە ستەمگەرەکان بوو"هانا ئارێنت لاپەڕە ٣٩٣". لێرەدا بەراورد بە واقعی ئێستای دەسەڵاتی حکومەتی هەرێم ئەو بۆچونەی سەرەوە وامان لێ دەکات ڕابمێنین کە ئەم دەسەڵاتەی ئێمە هەمان ئەو ئەو عەقڵیەتە گشتگیریە ووڵاتی پێ دەبەن بەڕێوە خەڵک لەدەسەڵاتی دەترسێ، لەبەر ڕۆشنایی ڕوداوەکانی چەند ساڵی پێشوو( لە ڕوداوەکانی ستەم و زوڵم و برسی کردن، دژە مانگرتن و خۆپیشاندان..هتد، کت و مت ئەم پەرەگرافە واقعی هەرێم لە دوانەیەکی زۆر نزیک لەیەک دەچن لە کاتێکدا هەموو ئەو دەسەڵاتانەی کە دیموکراتی و خۆیان بە دیموکراسی ئەزانێ دەبێت پێش هەموو شتێک بیر لە هاوڵاتی بون و دادوەری کۆمەڵایەتی و چینە کەم دەرامەت و موچە خۆران بکاتەوە.

بەم دوو یاسا ( سروشتی و مێژووییه‌) و بە شەرعیەتی شۆڕش گێڕی و قەرزاربونی هاوڵاتیان بۆ دەسەڵات، بڕیارەکانی دەسەڵات لە قۆرخکردنی بازاڕ بۆ خۆیان، مانەوەیان لە دەسەڵات، قۆرخکردنی پەیوەندییەکان، دابەشکردنی گوتارەکان، بێ هێز کردنی توانایی تاکەکان. هەموو سیاسەت و ئاراستەو بڕیارەکان هیچ کامیان بەپێوەری چاکەو خراپەی تاک وەرنەگیراوە بەڵکو هەمووی بە چاکە بۆ خۆیان و خراپە بۆتاک. هەموو ئەمانەی دەکرێت لەپێناو مانەوەی خۆیدا و لەپێناو چەسپاندنی دەسەڵات و تەرجەمەکردنی دنیا بینینەکەی خۆی لە مێشکی تاک بە تاکی کۆمەڵگا دەچەسپێنێت ئینجا قەرزارباریشت دەکات، بەوەی کە شەرعیەتی تۆتالیتاریزم بانگەشەی پێوە دەکات کە ڕێگەیی سەقامگیرکردنی حوکمی دادپەروارەنە لەسەر ڕووی زەوی دۆزیوەتەوە ئەو شتەی شەرعیەتی یاسا دانراوەکان بە دانپێنانی خۆی ناتوانێت پێیبگات"هانا ئارێنت لاپەڕە ٣٩٤".

 لە دوا هەڵبژاردنەکانی مانگی (٤) ٢٠١٤ دا بانگەشەی سەرەکی پارتی دیموکراتی کوردستان بابەتی سەرەکی سەقامگییری و حوکمی دادپەروەرانە بوو کە دوای هەڵبژاردنەکان بە پێچەوانەوە بینیمان. پارتی لەم مامەڵەیەدا دەیەوێت ژیان و ئاسایش و مانەوەی تاکەکان ببەستێتەوە بە خۆیەوە ئەوە لای خەڵکی بچەسپێنێت کە پەیامی سەقامگیری هەرێم لای ئەوە، ئەوەش یەکێکە لە سیفەتە دیارو  ئاشکراکانی هەموو ئەوانەی سیستمی حوکمی ووڵات لەسەر بنەماکانی تۆتالیتاریزم دادەڕێژێت، بەڵام ئەوەی کە هەستی پێ دەکەین و دەیبینین بە پێچەوانەوەیە کە نە وڵات سەقامگیرە نە تۆزقاڵێک دادی کۆمەڵایەتی بەم شێوەیەش بڕوات ئاشتی کۆمەڵایەتیش دەکەوێتە مەترسیەوە.

یەکێک لە سیفەتە هاوبەشەکانی تری تۆتالیتاریزم و سیستمەکەی لای ئێمە بەناو یەکدا چوون و تێکەڵاوکردنی  هەموو دەسەڵاتەکانی حکومەت (گەر هەبێت) پەرلەمان و حیزب و ڕێکخراوەکان و دادوەری و بازاڕ....هتد. لەم جۆرە سیستەمانەدا هانا ئارێنت ئاماژە بە یەکێک لە فەرماندەکانی سوپای نازی ئەڵمانیا دەدات بەوەی ئەوەی بیر لە جیاکردنەوەی  حیزب و دەوڵەت بکاتەوە بەرەو شێتی دەیبات "لاپەڕە ٢٤٩".لای ئێمەش ئەوەی بیر لەوە بکاتەوە نەک بەرەو شێتی دەیبات بەڵکو شێتە!

لای ئێمە ئەمانە نەک لەیەکتری جیا نەکراونەتەوە و ببنە چاودێر بەسەر یەکەوە بەڵکو هەموویان وەک یەک ڕوخسار دەردەکەون، پارتی پێویستی بە پەرلەمان نی یە بۆ ئەوەی ( کەسێ، دامەزراوەیەک) هەبێت چاودێری بکات یان نەخوازەڵا قسەی لەسەر بکات یان پێی بڵێت تۆ هەڵەیت.

لە دوا ئەمانەدا تۆتالیتارەکان ئەوەی لەگەڵ جیهان بینی ئەوان دا نەیەتەوە یان دژیان بوەستێ یان پێیان بڵێت هەڵەتان کردوە باشتان نەکرد تاوانبار دەکرێت، بە دوژمنێکی وێناکراو و تۆمەتی یەک لە دوای یەکی بۆ هەڵدەبەسترێت "هانا ئارێنت لاپەڕە ٥٨".

ئا لەم جیهان بینیەشەوە پارتی هەمان سیاسەت پەیڕەو دەکات بەوەی کە لەگەڵ سیاسەتەکەی ئەوان نەیەتەوە تاوانبار دەکرێت بە دوژمنێکی وێناکراو (لەم بوارەشدا چەندجارێک ئەم دیاردەیە دوبارە بۆتەوە.

ئەو ڕاستەیەی لەم خوێندنەوە بچکۆلانەیەدا دەرکەوت هەموو سیستمە تۆتالیتارەکان لەسەر ئەم هاوکێشەیە کاریان کردوە کە لای خۆیان شەرعیەتی مگلقی زانستی و ئیلاهیان هەبوە  کەسەرچاوەکەی یاسای سروشتی یان مێژوویی بوە، (گەر وەک من بیر نەکەیتەوە بە پێی ئەو دەسەڵاتە ڕەها و گشت گیرە کە ئیلهامی پێبەخشیوم مافی خۆمە کە بتکوژم، هەر نەمتوانی بتکوژم دەبێت ئەو مافەم هەبێت کە دەمت دابخەم و بێ دەنگت بکەم  گەر نا دەبیت قبوڵی ئەوە بکەیت بەردەوام سیخوڕیت بەسەرەوە بکەم، سیفەتەکەی تریش لەم جۆرە سیستەمانەدا بە پێی ئەو ئەحکامانەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێدا هیچ خێزانێک لە چوارچێوەی ماڵەکەی خۆیدا نابێت دەسەڵات شەریکی نەبێت یان لە ماڵەکەی خۆیدا دەسەڵات ئەندامێکی خێزانەکەی نەبێت).  هەموو ئەمانە لەسەر ئەو ڕاستەی ەڕەهایە بنیات نراوە کە لە یاسای سروشتییەوە سەرچاوەی پێگیراوە بەوەی ڕاستیەکان هەمووی تەنها لای منە، یەک کەسیتر ڕاستی لانیە بۆیە ئەمە دوا بڕوای ڕەهای ئەوانە کە دەسەڵاتیان لەسەر یاسای سروشتی و مێژویی داڕشتوە بەوەی (سیاسەتی تۆتالیتاری کە پەیڕەو لە ڕەچەتە ئایدۆلۆجیەکان دەکات، چییەتی ڕاستەقینەی ئەو بزوتنەوە ئایدۆلۆجیانەی ئاشکرا کردوە، چونکە بە ڕاشکاوی ئەوەی پیشان داوە کە ئەم پرۆسەیە خاڵی کۆتایی نیە، ئەگەر یاسای سروشت وابخوازێت هەموو شتێک و هەموو کەسێکی ناشایستە بەژیان لەنێو ببرێت، ئەوا خودی سروشتیش ڕێگەی کۆتا دەگرێتەبەر، ئەگەر چینێکی تازە لە مرۆڤە گۆشەگیرو ناشایستەکان بە ژیان نەتوانرێ پەیدا بکرێ. هەروەها یاسای مێژوش دەڵێت لە ململانێی چینایەتیدا دەبێ بەشێک لە چینەکان لەناوببرێت، کەواتە ئەگەر چینێکی تازە پەیدا نەبێت بۆ ئەوەی بەدەستی فەرمانڕەوایانی تۆتالیتار لەناوبچێت، کۆتایی مرۆڤایەتیش دەبێت بە شتێکی حەتمی، یاسای کوشتن کە بزوتنەوە تۆتالیتارەکان لە ڕێگەیەوە بەدەسەڵات دەگەن و پیادەی دەکەن، گەر تەنانەت ئەو بزوتنەوانە بتوانن سەرجەم مرۆڤایەتیش بخەنە ژێر ڕکێفی خۆیانەوە دیسانەوە وەک یاسای ئەو بزوتنەوانە هەر دەمێنێتەوە). هانا ئارێنت لاپەڕە ٣٩٩، ٤٠٠.

باخەڵکئ بەراوردێک  بکات بەوەی لە هەرێم چی دەگوزەرێت بەرەو کوێ دەبرێت من لەم نوسینەدا ئەوەم ڕونکردەوە ئەو بنەمایانە کامانەن کە تۆتالیتارەکان جیهان بینی خۆیان لەسەر داڕشتوە با خەڵکیش ئەو بەراوردە بکات بەرامبەر دنیا بینی پارتی لەلایەک و هەریەک لە بۆ چونەکانی هانا ئارێنت و جۆن ڕۆڵز و ئایدۆلۆژیەتی سوڵتانیە عوسمانیەکان (بە سیاسەتی ئێستای ئۆردۆگانیشەوە )سوعودیزمەکەی مەملەکەت و نوسینەکانی هەردوو بەڕێزان کاک ئاراس و کاک مەریوان ئەو کات تێدەگات پارتی دەیەوێت هەرێم بەرەو کوێ بەرێت.

لە ئێستای هەرێمدا بەرامبەر بەم دنیابینینەی پارتی بەرەیەک هەیە کە دنیا بینییەکی ترە بۆ هەرێم کە پێچەوانەیانە، ململانییەکی بەرچاوی لێکەوتۆتەوە، کە بونی ئەم ململانێیە بەلای منەوە دیاردەیەکی سروشتی و تەندروستە بەڵام لە نەبونی دەوڵەتدا کاریگەرییەکی خراپی خستۆتەوە.

تێبینی: سود لەم سەرچاوانە بینراوە.
١ – بنەماکانی تۆتالیتاریزم "هانا ئارێنت".
٢ – دادوەری وەک ڕەوایەتی "جۆن ڕۆڵز".
٣ – نوسینەکانی ( مەریوان قانع و ئاراس فەتاح).
٤– کۆمەڵگای بەسیاسی کراوەی هەرێمی کوردستان لە بەرەنگاربونەوەی سیستمی سوڵتانیدا"کاوە حسن، سەنتەری کارنیکی بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.